Is domheid van alle tijden en maken we een periode mee van extreme domheid? "Godsdiensten en profeten, filosofen en geleerden, normen en beschavingen; zij komen en gaan, maar de heroïsche domheid blijft altijd bestaan. Zij beklijft als een schaduw, zij is tegelijkertijd kwaal en therapie, gezwel en genezing. Kortom echte domheid is het enige van blijvende waarde dat de menselijke soort tot op heden heeft voortgebracht." Met het voorgaande is echter niet de vraag beantwoord wat domheid is. Wat maakt het verschil en hoe is domheid, of het ontbreken ervan, te herkennen?
Wanneer we eens als mensheid uit deze huidige helle periode gekropen zijn, en in het licht zijn aanbeland, dan kan het niet anders dat we met elkaar de dialoog aangaan over dit onderwerp. Velen zijn bezig met deze duiding en proberen te begrijpen wat er nu gebeurt op de wereld. Velen waarschuwen de medemens de ogen te openen en te zien wat er gaande is en wat de mogelijke gevolgen zijn van bijvoorbeeld het nemen van een Covid-spuit. Ook velen ervaren dat hun goedbedoelde en liefdevolle adviezen afketsen op een muur van onverschilligheid en nonchalance. Op een houding van 'niet-willen-weten'! Domheid is geen gebrek aan intelligentie; zoveel is nu wel duidelijk. Hele knappe koppen doen vreselijke domme dingen en de onwetendheid van de massa is niet alleen gebaseerd op een gebrek aan kennis maar drijft vooral op de onwil om kennis te vergaren ten einde om weloverwogen keuzes te kunnen maken. Kennis is er in overvloed van vrijwel alle gebieden; van spiritualiteit tot aan gezondheid.
Domheid en wijsheid
Of is domheid een zelfstandige eigenschap, een esthetische categorie die in combinatie met intelligentie het meest fataal is? Hoe verhoudt moraal zich ten opzichte van domheid? (en wat is moraal?) De domheid is een gevaarlijker vijand van het goede dan het kwaad. Tegen het kwaad kun je protesteren, het laat zich aan de kaak stellen, het laat zich desnoods met geweld verhinderen. Het kwaad draagt de kiem van zijn eigen ontbinding in zich, omdat het op zijn minst een zeker onbehagen in de mens achterlaat. Tegen de domheid daarentegen zijn we weerloos. Noch met protest noch met geweld valt er iets tegen uit te richten.
Argumenten halen niets uit. Feiten die in tegenspraak zijn met de eigen vooroordelen hoeven eenvoudigweg niet geloofd te worden - in zulke gevallen wordt de domoor ineens een kritisch denker - en als je niet omheen kunt kunnen ze als niet ter zake doende uitzonderingen terzijde worden geschoven. Bovendien is de domoor in tegenstelling tot de booswicht volmaakt tevreden met zichzelf. Ja hij wordt zelfs gevaarlijk wanneer je hem prikkelt en hij in de aanval gaat. Daarom moet je voor de domoor meer uitkijken dan voor de booswicht. Ga niet proberen de domoor met argumenten te overtuigen; het heeft geen zin en het is gevaarlijk.
Domheid is geen intellectueel defect
Dietrich Bonhoeffer, een Duitse predikant en theoloog, kwam in verzet tegen Hitler en zijn trawanten. Hij schreef zijn beschouwing over domheid in 1943, toen hij gevangen zat voor betrokkenheid bij een aanslag op Hitler. In de gevangenis heeft hij kunnen nadenken over wat de mensen om hem heen ertoe bracht achter Hitler aan te gaan lopen. Hij weet dat aan domheid, maar die domheid was volgens hem niet psychologisch en ook niet het gevolg van gebrek aan scholing. Bonhoeffer zag domheid niet als een intellectueel defect maar als een menselijk falen, iets dat in groepen ontstaat, een sociologisch verschijnsel. De eenling kan voor zichzelf denken, maar de kuddemens denkt niet meer zelf maar gaat geloven in slogans en complotten en vervolgens met vaandels achter een grote leider aanlopen. Lees in verband hiermee het artikel van Mattias Desmet over massavorming.
Negentig jaar geleden is het slecht afgelopen met een deel van de westerse bevolking en de vraag is wat ons samenleving nu te wachten staat. We kunnen echter het tij keren en een halt toeroepen tegen de catastrofe die nu op ons afdendert door het beest recht in de ogen te kijken en het bij zijn naam te noemen! Alleen dan is het te stoppen. De tijd van zwijgen en wegkijken is voorbij en we ontkomen er niet aan te handelen; er is moed nodig om voorbij de domheid, het niet-willen-weten, te groeien!
Bronnen: vaneijck.org
Meer info bij de Tribute Telegram groep: https://t.me/TdCgJe46KXfeQU0P
De fundamenten van de waarheid zijn stevig, de afwerking van het gebouw kost de meeste tijd. Maar een mooi gebouw staat stevig en noch domheid noch boosaardigheid zal het aan kunnen tasten.